2 października 1944 roku dobiegło końca Powstanie Warszawskie. Układ o zaprzestaniu działań wojennych w stolicy podpisany został w kwaterze dowódcy wojsk niemieckich gen. von dem Bacha w Ożarowie w obecności gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora”, komendanta głównego Armii Krajowej. Od dziewięciu lat 2 października obchodzony jest jako szczególny dzień pamięci.
Święto ustanowione zostało ustawą Sejmu RP podjętą przez aklamację 25 października 2015 roku.
Ofiarna, zdeterminowana postawa mieszkańców Warszawy spowodowała, że Powstanie utrzymało się przez 63 dni. Ustanawiając 2 października Dniem Pamięci o Cywilnej Ludności Powstańczej Warszawy, oddajemy im sprawiedliwość, czcimy pamięć pomordowanych, których tak wielu spoczywa nadal bezimiennie na Cmentarzu Powstańców na stołecznej Woli
– to fragment sejmowej uchwały.
W roku 2024 obchodzimy 80 rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, wielkiego zrywu do walki o wolność, za który walcząca stolica Polski zapłaciła ogromną cenę tysięcy poległych i pomordowanych jej mieszkańców – żołnierzy i ludności cywilnej, ponad pół miliona wypędzonych, których męczeńska droga wiodła przez Włochy, Ursus i Piastów do obozu przejściowego Durchgangslager 121 na terenie warsztatów kolejowych w Pruszkowie. Opustoszała Warszawa została przez Niemców doszczętnie zniszczona.
W 80 rocznicę Powstania Warszawskiego z inicjatywy środowiska Stowarzyszenia Nasz Piastów i Mazowieckiej Wspólnoty Samorządowej podjęte zostały dwa działania mające na celu trwałe upamiętnienie wydarzeń z roku 1944. Pierwsze z nich dotyczy wykonania muralu historycznego na ścianie budynku portierni Zakładów Akumulatorowych ZAP Sznajder Batterien S.A. przy ul. Warszawskiej – w samym centrum Piastowa. To tędy wiodła męczeńska droga wypędzonych z Warszawy mieszkańców do obozu Dulag 121. Na terenie piastowskiej fabryki akumulatorów podczas Powstania Warszawskiego Niemcy utworzyli filię Dulagu, tu także znalazły miejsce ewakuowane w tym czasie szpitale warszawskie.
Informacje o tych wydarzeniach znajdą się na tablicy integralnie związanej z muralem. Druga inicjatywa dotyczy nadania imienia Więźniów obozu Dulag 121 nowo wybudowanemu wiaduktowi drogowemu nad torami kolejowymi. Wiadukt znajduje się w odległości kilkudziesięciu metrów od wspomnianej bramy XIV b.warsztatów kolejowych, a w roku 1944 – obozu niemieckiego Dulag 121. Dokładnie pod dzisiejszym wiaduktem zatrzymywały się pociągi z kolejnych transportów kolejowych przewożących wiele razy dziennie ludność cywilną Warszawy z dworca zachodniego do Dulagu 121. Inicjatywa nazwania wiaduktu imieniem Więźniów obozu Dulag 121, przedstawiona przez Klub Radnych „Nasz Piastów-Wspólnota Samorządowa” została poparta przez Radę Miejską w Piastowie i przekazana do Rady Miasta Pruszkowa, w której kompetencji jest nadanie imienia patrona dla wiaduktu.
fot. iPiastów